W ostatnim czasie coraz więcej można usłyszeć o diecie LOW FODMAP. Sposób żywienia polegający na eliminacji łatwo fermentujących węglowodanów zaproponowany przez australijskich naukowców wpływa na polepszenie pracy przewodu pokarmowego oraz redukuje dolegliwości jelitowe. Na czym dokładnie polega dieta LOW FODMAP i jak prawidłowo ją stosować? Jakie produkty są dozwolone, a których unikać? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w tekście. Sprawdź!
Spis treści
Na czym polega dieta LOW FODMAP?
FODMAP (z j. angielskiego Fermentable Oligosaccharides, Disaccharides, Monosaccharides And Polyols) to pojęcie, które określa grupę łatwo fermentujących oligosacharydów, disacharydów, monosacharydów oraz polioli występujących w diecie. U osób z zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi związki te są w niewystarczającym stopniu absorbowane z jelita cienkiego, co prowadzi do nasilonej fermentacji bakteryjnej i zwiększonej produkcji gazów. Nadwrażliwość na powyższe substancje jest charakterystyczna dla osób zmagających się z zaburzeniem określanym mianem zespołu jelita nadwrażliwego. Dieta LOW FODMAP polega na wyeliminowaniu z jadłospisu fermentujących węglowodanów takich jak m.in. fruktoza, laktoza, fruktany, mannitol oraz sorbitol.
Jakie produkty można spożywać na diecie ubogiej w fermentujące węglowodany?
Składniki zaliczane do FODMAP można znaleźć zarówno w naturalnej żywności, jak i w produktach o wysokim stopniu przetworzenia. Przykładowo fruktoza jest obecna w miodzie, sokach owocowych, ketchupie, świeżych i suszonych owocach. Z kolei oligosacharydy występują głównie w zbożach (pszenicy, życie, jęczmieniu).
Dieta uboga w fermentujące węglowodany polega na wprowadzeniu do jadłospisu produktów, które charakteryzują się niską zawartością FODMAP. Są to:
- owoce: maliny, truskawki, kiwi, banany, jagody, pomarańcze, mandarynki, melony, winogrona,
- warzywa: kukurydza, seler, marchew, ziemniaki, ogórki, szczypiorek, pomidory, sałata, dynia,
- masło, twarde sery i jogurty bez laktozy,
- aja,
- mięso,
- produkty zbożowe: ryż, tapioka, komosa ryżowa, produkty gryczane, jaglane, owsiane,
- orzechy i nasiona: włoskie, laskowe, ziemne, brazylijskie, pestki dyni, słonecznika, sezam, siemię lniane.
Na diecie LOW FODMAP można ponadto jeść grzyby (boczniaki, pieczarki), produkty zawierające zdrowe tłuszcze (oliwę z oliwek, oleje roślinne) oraz zioła i przyprawy.
Przeczytaj również: Jak poprawić trawienie poprzez dietę?
Dieta LOW FODMAP – jakie produkty są niedozwolone?
Dieta uboga w fermentujące węglowodany powinna być lekkostrawna. Z jadłospisu należy wyeliminować potrawy smażone oraz grillowane na rzecz gotowanych w wodzie i na parze. Zaleca się także ograniczenie pokarmów nasilających perystaltykę jelit takich jak m.in. suszone owoce, cebula, czosnek, groszek, kapusta, brukselka, mleko, śmietana, groch, soczewica, fasola, soja, pieczywo razowe, pistacje, nerkowce oraz kolorowe napoje gazowane. Niewskazane jest też spożywanie słodyczy zawierających mannitol, ksylitol, maltitol, miód oraz syrop z agawy.
Jak prawidłowo stosować dietę LOW FODMAP?
Dieta LOW FODMAP jest programem żywieniowym składającym się z trzech podstawowych etapów. Pierwszy z nich polega na zamianie pokarmów o wysokiej zawartości FODMAP na produkty o niskiej zawartości fermentujących węglowodanów. Zwykle trwa od 2 do 6 tygodni.
Kolejny etap to przygotowywanie posiłków przy wykorzystaniu żywności o niskiej zawartości FODMAP i równoczesne wprowadzanie do diety pokarmów bogatych w fermentujące węglowodany. Wszystko po to, aby móc określić, które z nich wywołują nieprzyjemne dolegliwości żołądkowo-jelitowe.
Ostatni etap to personalizacja diety. Ma ona na celu zwiększenie różnorodności produktów spożywczych, zmniejszenie ograniczeń żywieniowych oraz ustalenie indywidualnego planu żywieniowego odpowiedniego do stosowania w dłuższej perspektywie.
Czy istnieją przeciwwskazania do stosowania diety LOW FODMAP?
Ze względu na dość duże restrykcje ten sposób odżywiania nie jest wskazany dla osób zmagających się z niedoborami podstawowych składników odżywczych, chorujących na cukrzycę, a także dla kobiet w okresie ciąży i karmienia piersią. Dieta LOW FODMAP, ze względu na swoją specyfikę, wymaga eliminacji wielu produktów spożywczych, co może prowadzić do nieprawidłowego dostarczania organizmowi niezbędnych witamin i minerałów. Dlatego osoby z istniejącymi niedoborami podstawowych składników odżywczych mogą doświadczyć pogłębienia tych deficytów, co może negatywnie wpłynąć na ich zdrowie.
Ponadto, z diety LOW FODMAP nie powinny korzystać osoby, u których nie występują dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Dieta ta została zaprojektowana specjalnie dla osób cierpiących na zespół jelita drażliwego (IBS) i inne zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Jej stosowanie bez takiej potrzeby może prowadzić do niepotrzebnych ograniczeń dietetycznych i wywołać problemy zdrowotne.
